237
aradan gюtцrцr. Яvvяlki tяk muьamdan kяnara чıxmalardan yan keчsяm dя, onları
kяskinlяшdirirяm, hяrdяnbir cцrяtlя modullaшdırıram. Mяn tez-tez vя daha bюyök
bacarıqla polifoniyanı stimullaшdıran “zяrbi” tяtbiq edirяm. Muьama, яsasяn,
digяr muьamlardan intonasiya xanalarını, habelя aшıq havalarını, mahnı vя rяqs
xarakterli melodiyaları daxil edirяm”.
Цчцncц simfonik muьam - “Gцlцstan Bayatı-Шiraz” ın premyerası Moskvada,
7-
ci beynяlxalq Musiqi konqresindя Moskva Konservatoriyasının Bюyцk Zalında
baш tutmuшdur (1971-ci il). Яsяr Шяrqin dahi шairlяri Sяdi vя Hafizin xatirяsinя
hяsr olunmuшdu. Цmumittifaq radio televiziyasının Bюyцk Simfonik Orkestrinя
rяhbяrliyi dirijor G.Rojdestvenski (Rusiya), vokal partiyasını isя Т. Buшuyeva (Rusiya)
ifa etmiшdi.
“
Fikrяt Яmirov, musiqi dцшцncяlяrinin, melodiyaların vя ritmlяrin zяngin vя
tцkяnmяz mяnbяyi kimi, ilk olaraq muьamlara mцraciяt etmiшdir. O, muьamların
яsasında iri orkestr яsяrlяrini yaratmıш vя burada orqanik olaraq яnяnяlяri
vя mцasirliyi birlяшdirmiшdi – indi onun hяm SSRИ-dя, hяm dя xaricdя чoxlu
davamчıları vardır. Azяrbaycan muьamı bюyцk ustad-sяnяtkarın interpretasi-
yasında yenidяn doьulur vя Fikrяt Яmirovun xidmяti ondan ibarяtdir ki, onun
ecazkar yaradıcılıьı sayяsindя sanki qяdim janrın ikinci nяfяsi aчılır, vя o юz яbяdi
uчuшu цчцn gцclц qanadlar яldя edir. Bяstяkar valehedici “Шur”, “Kцrd-Ovшarı”
vя “Gцlцstan Bayatı-Шiraz” simfonik muьamlarını yaratmıшdır vя bu yaradıcılıq
mяhsulları – яsl novatorluqdur”.
“
Sovetskaya kultura ” qяzeti (Rusiya)
“
Fikrяt Яmirovun bюyцk “шяrq simfonizm цslubu”nun yaradıcıcılıq tяcrцbяsini
qazanmaq цчцn getdiyi yolun sonsuz яhяmiyyяtini qiymяtlяndirmяk mяnim цчцn
чяtindir. Mяn nяyя daha чox цstцnlцk verяcяyimi bilmirяm: mцяllifin bюyцk poe-
tik istedadına, yoxsa onun getdiyi bu alicяnab yola. Onun yaradıcılıq “gяmisi” indi
yaradıcılıq axtarıшları dцnyasında hansısa чox doьru bir yolla irяlilяyir. “Gцlцstan
Bayatı-Шiraz” kompozisiyası Azяrbaycanın чox dяyяrli bяstяkarı Fikrяt Яmirovun
parlaq yaradıcılıq istedadının yeni tяrяflяrini aчdı – bяstяkar xalq musiqisindяn
ilhamlanmıш lюvhяlяr цчцn mяnbяlяr gюtцrmяyi, юz яsяrlяrindя xalq mцdrikliyini
vя yцksяk peшяkarlıьı uyьunlaшdırmaьı bacarır. Bu parlaq яsяr “шяrq simfonizm
цslubunun” yaradılması цчцn musiqinin inkiшaf yolunda yeni sяmяrяli addımdır.
Gюrkяmli azяrbaycanlı bяstяkarın yaradıcılıьının bu tяrяfi onun “Gцlцstan Bayatı-
Шiraz” simfonik muьamında Qяrbin vя Шяrqin musiqi mяdяniyyяtlяrinin qarшılıqlı
tяsirinin nцmunяsini gюrmцш xarici musiqiчilяr vя tяnqidчilяr tяrяfindяn yцksяk
qiymяtlяndirilmiшdir”.
Musiqiшцnas V. Yarustovski (Rusiya)
“
Bir daha tяkrar edirяm ki, “Gцlцstan Bayatı-Шiraz” simfonik muьamı, шцbhяsiz ki,
“
шяrq simfonizm цslubunun” inkiшafında yeni addımdır, чцnki o юz sяlяflяrindяn
fяrqlidir… Bu яsяrin musiqi mяzmunu artıq peшяkar-xalq janrının – muьamın
simfonik libasında olan sadя bir яsяr deyil… O, muьama чoxlu юzцnяmяxsusluq,
yenilik gяtirmiш bюyцk bяstяkarın cяsarяtli fantaziyası ilя “qidalanmıшdır” – vя
muьam yeni hяyatla yaшamaьa baшlamıшdır…”.
Musiqiшцnas V. Vinoqradov (Rusiya)
“
Fikrяt Яmirovun tяcrцbяsi bir чox beynяlxalq konfranslarda, diskussiyalarda
mцzakirя olunur – xalq musiqisini yarandıьı ilkin tяravяtindя saxlamaq vя yaxud
mцasir simfonik dцшцncя qanunlarına яsasяn inkiшaf etdirmяk – vя hяr dяfя
azяrbaycanlı bяstяkar qalib gяlir”.
Bяstяkar T. Xrennikov (Rusiya)
Dirijor G. Rojdestvenski (Rusiya) xatırlayırdı:
“
Hяqiqi pяrяstiшkarı olduьum Azяrbaycan musiqisi ilя qarшılaшmaq mяnim цчцn
hяmiшя bayramdır, lakin bu gön mяnim цчцn ikiqat sevincdir. Mяn azяrbaycanlı
dostum, gюrkяmli bяstяkar Fikrяt Яmirovun yeni яsяrinin dцnyaya gяlmяsindя
iшtirak etmiшяm. Hяmчinin, ona gюrя xoшbяxtяm ki, yeni simfonik muьam
“
Gцlцstan Bayatı-Шirazın” ilk ifası mяnя hяvalя olunmuшdur. Formasına vя чoxsaylı
bяdii tapıntılarına gюrя bu gюzяl lюvhя чox maraqlıdır. Bunu israrlı alqıшları ilя
Fikrяt Яmirovu dяfяlяrlя sяhnяyя чaьırmıш dinlяyicilяrin mцяllifя gюstяrdiklяri
coшqun qяbulu sцbut edir. Mяn Azяrbaycan peшяkar musiqisini bюyцk yaradıcı-
lıq qяlяbяsi mцnasibяtilя tяbrik edirяm. Bizim qarшılıqlı mцnasibяtlяrimizin yeni
sяhifяsi mяni sevindirir – dцшцnцrяm ki, bu sonuncu deyil”.
“
Gцlцstan Bayatı-Шiraz” kompozisiyası SSRИ xalq artisti, bяstяkar Fikrяt Яmirovun
simfonik muьamlar silsilяsini tamamladı. Kompozisiya azяrbaycanlı bяstяkara
layiqli dцnya шюhrяti gяtirmiш mяшhur “Шur” vя “Kцrd-Ovшarı” musiqi lюvhяlяrinin
яnяnяlяri яsasında yazılmıшdır. Bяstяkar yeni яsяrindя musiqi materialına, onun
formasına yanaшmada yaradıcılıq prinsiplяrini inkiшaf etdirmiш vя orkestrin
tяrkibindя dяyiшikliklяr aparmıшdır. Premyerada iшtirak edяn чoxsaylı dinlяyicilяr
mцяllifi vя ifaчıları hяrarяtlя qarшılamıш vя xeyli alqıшlamıшlar”.
“
Bakinski raboчi” qяzeti (Azяrbaycan)
“
Tяdqiqatчılar vя musiqiчilяr bu яsяrin yцksяk dinamizmini, epizodların
яvяzlяnmяsindя kontrastların dяrinlяшmяsini, sяslяnmяnin bюyцk sıxlıьını vя verti-
kalın dolьunluьunu qeyd edirlяr – kяskin harmoniyalar vя aшıq sinkopları “Bayatı-
Шiraz” ahяnginin lirik mцhitinя kяskin konfliktli elementlяr gяtirmiшdir. Folklor
materialına – muьama cяsarяtli bяdii mцnasibяt aшıq musiqisinin цsulları, ifadяli