22
M
яшяdi Cяmil Tцrkiyяdя qяdim musiqi alяtlяrindя – udda vя
kanonda mahir ifaчılıьı юyrяnmiш vя 1913-cц ildя vяtяnя –
Azяrbaycana dюnяrkяn onları юzц ilя Gяncяyя gюtцrmцшdц.
Tцrkiyяdя яldя edilяn biliklяr vя tяcrцbя musiqiчi цчцn yaxшı
stimul olmuшdu:
Mяшяdi Cяmil Gяncяdя fяaliyyяtini geniшlяndirir vя шяhяrin musiqi hяyatında чox
fяal iшtirak edirdi. Onun tяшяbbцsц ilя Gяncяdя шяhяrin aparıcı musiqiчilяrinin
iшtirakı ilя “шяrq konsertlяri” tяшkil edilmiшdi – dinlяyicilяr Mяшяdi Cяmilin чıxıшlarını
lazımi dяrяcяdя qiymяtlяndirmiшlяr: onun tцrk mahnılarını kanonda vя udda
ustalıqla чalıb oxuması bюyцk uьur qazanmıшdı.
“1913-
cц ilin yayında Mяшяdi Cяmil шяhяr musiqiчilяrinin iшtirakı ilя bir neчя “шяrq
konsertlяri” tяшkil edir – onun tяrяfindяn tцrk mahnılarının mяharяtlя oxunması,
kanonda vя udda ustalıqla ifa etmяsi dinlяyicilяri heyran etmiшdi”.
Musiqiшцnas F. Шuшinski (Azяrbaycan)
Tez-tez Mяшяdi Cяmilin evindя xanяndя Seyid Шuшinski ilя birlikdя muьam
axшamları – musiqi mяclislяri, hяmчinin яn yaxшı mцьяnni vя musiqiчi adı uьrunda
mцsabiqяlяr keчirilirdi. Qalib xatirя hяdiyyяsi ilя mцkafatlandırılırdı.
“
Mяшяdi Cяmil mяni bu dюvrdя чoxlu istedadlı musiqiчi vя mцьяnni-xanяndяlяrin
olduьu Gяncяyя dяvяt etmiшdi (1913-cц il). Biz bacarıq yarıшlarının keчirildiyi
musiqi ”mяclislяrindя” toplaшırdıq. O, шяrq musiqisini yaxшı bilяn, istedadlı
musiqiшцnas, sяbirli pedaqoq, mцxtяlif alяtlяrin mahir ifaчısı vя hяm dя mяlahяtli
sяsя malik mцьяnni idi.
O “Rast”, “Шikяsteyi-Fars” vя “Шur” muьamlarını daha yaxшı ifa edirdi. Mяшяdi Cяmil
mяnя sяsin ifadяli axınını, Hacı Hцsц, Mяшяdi Иsi vя Яbdцl Baqinin avaz чalarlarını
юyrяtmiшdi” (Bцlbцlcan). Mяn onu qeyri-adi dяrяcяdя aьıllı, gюzяl zюvqlц,
mehriban vя qonaqpяrvяr bir insan kimi xatırlayıram. Юzцnя vя yaradıcılıьına
qarшı tяlяbkarlıьı onu baшqalarından fяrqlяndirirdi, mяni xanяndя sяnяtinя mяhz
o – Mяшяdi Cяmil cяlb etmiшdi”.
Xanяndя Seyid Шuшinski (Azяrbaycan)
“1913-
cц ildя Mяшяdi Cяmil Seyid Шuшinskini Gяncяyя dяvяt edir – orada, Шuшada
olduьu kimi, tez-tez Malıbяyli Hяmidin, Яsgяr Qurbanovun, Musa Шuшinskinin, Яli
Cavadoьlunun, tarzяn Rzabalanın, kamanчa ifaчısı Bюyцkkiшi Яliyevin, qarmonчalan
Abutalıb Yusifovun vя tяzя-tяzя oxumaьa baшlayan Bцlbцlцn чıxıш etdiyi xalq
bayramları vя musiqi axшamları tяшkil edilirdi”.
Musiqiшцnas F. Шuшinski (Azяrbaycan)
VƏTƏN