298
B
яstяkar yazırdı:
“
Hяr bir sяnяtkarın yaradıcılıьında mцhцm mяrhяlяyя чevrilяn
niyyяti olur – hяyat vя yaradıcılıьı tцkяnmяz ilham чeшmяsi
olan Nizami Gяncяvi haqqında balet цzяrindя iшim mяnim цчцn
belя mцhцm mяrhяlяyя чevrilmiшdir. XII яsr шair vя mцtяfяkkirinin hяyat vя
yaradıcılıьı ilя tяmasda olmaq, onun duyьu vя mцdrikliyinin tяravяtini qoruyub
saxlamıш шeirlяrinin musiqililiyini hiss etmяk hяmiшя hяyяcanlandırır. Bu mюvzu
onilliklяr boyu mяnim yaradıcılıьımdan keчmiшdir vя indi, illяrcя sonra, yenidяn
bu mюvzuya qayıdaraq, mяn, sanki юz hяyat vя peшяkarlıq tяcrцbяmin yeni
“
dюvrцndя” onu xoreoqrafik tamaшa vasitяlяri ilя hяll edirяm.
Шяrqin dahi шairi – Nizami Gяncяvinin yaradıcılıьına olan maraq mяnim bцtцn
yaradıcılıq hяyatıma siraяt etmiшdir. Mяn gяncliyimdя dяfяlяrlя “Xяmsя” poe-
masını oxumuшdum, hяlя чox gяnc bяstяkar olduьum vaxtda “Nizami” simfo-
nik poemasını, sonra isя “Nizaminin xatirяsinя” simli simfoniyamı yazmıшdım.
Lakin, tяbii ki, mюvzu onda tam tцkяnmяmiшdi. Son zamanlar mяn bцtцnlцklя
xoreoqrafiya dцnyasına aludя olmuшdum, bir dя ki, onsuz da mяnim yaradıcılıq
“
portfelimdя” bu, чox maraqlı “polifonik” janrda bir neчя яsяrim var. Artıq bu
Azяrbaycan Renessansının dahi шяxsiyyяtinя mяnim цчцncц mцraciяtimdir –
“
Nizami” baleti юzцnяmяxsus musiqili-xoreoqrafik triptix kimi dцшцnцlmцшdцr:
“
Шair vя Hakimiyyяt”, “Шair vя Mяhяbbяt” , “Шair vя Lira”. Tяbii ki, bu zaman biz,
yaradıcı qrup olaraq, tamaшanın divertisment (yцngцl) xarakteri daшımamasına
vя bцtцn hissяlяrin bir-birini tamamladıьı vahid sцjet яsasında qurulmasına can
atırıq. “Nizaminin xatirяsinя” simli simfoniyam mяnim цчцn baшlanьıc musiqi
materialı rolunu oynayacaq – “Simfoniyanın” Giriшinin ilk taktlarında ifadя edilmiш
mюvzu baletin dя mюvzusu olacaq.
Цmumiyyяtlя, “Nizami” baletindя leyttem sistemindяn geniш istifadя olunacaq-
dır. Burada яnяnяvi tяrkibdя olan orkestrlя birlikdя xor, solo sяs vя шairin dahi
шeirlяri sяslяnяcяkdir – sяs ekvivalenti belяdir. Иш mяni tamamilя mяшьul edir
–
Шяrqin dahi шairinin poeziyasını nя qяdяr dяrindяn dяrk etsяm, Ustadın dahi-
liyi qarшısında heyranlıьım o qяdяr hяdsiz olacaqdır. Bu gцn sюylяmяk olar ki,
“
Nizami” baleti praktiki olaraq hazırdır vя yalnız partituranı bitirmяk qalmıшdır.
Иndi, artıq чяtinliklяr geridя qaldıqdan sonra, mяn яn sevimli iшimi – instrumen-
tovkanı hяyata keчirmяliyяm. Orkestrlя birlikdя bu “uчuш” vяziyyяtini hяddindяn
artıq sevirяm…”.
Шяrqin mцdrikliyi Zaman kimi tцkяnmяzdir vя o, aшaьıdakıları deyir: “Dяymiш
meyvяni yerя dцшmяkdяn savayı heч bir tяhlцkя gюzlяmir; dцnyaya gюz aчanın
юlцmdяn savayı heч bir qorxusu yoxdur”.
Яfsus! Bцtцn musiqi “orkestr” klavirindя tamamilя quraшdırılıb yazıldıqdan sonra,
bяstяkarı onun яn sevimli “mяшьuliyyяti” - yazının instrumental tяrtibatı gюzlяyяn
KÖNÜL