82
D
ahi “yerlisinin” юlmяz яsяrlяri ilя ruhlanan Fikrяt Яmirov yenidяn
Nizami Gяncяvinin yaradıcılıьına vя obrazına qayıdır vя юz
yaradıcılıьının яhяmiyyяtli яsяrlяrindяn birini – “Nizaminin
xatirяsinя” simli simfoniyasını (1947-ci il) yaradır.
Qeyd etmяk lazımdır ki, bu Azяrbaycan peшяkar musiqi tarixindя simli orkestr
цчцn ilk simfoniya яsяri olduüundan gяnc mцяllifdяn mцяyyяn cцrяt vя xцsusi
istedad tяlяb etmiшdir. Яlbяttя ki, яsяr geniш auditoriyanın vя musiqi dairяlяrinin
dяrhal diqqяtini cяlb etmiшdir – mцяllifin vur-tut 25 yaшı var idi, o, Konservatoriya-
nın 4-cц kurs tяlяbяsi idi, яsяrin musiqisi vя forması isя hяdsiz mцkяmmяlliyi vя
bitginliyi ilя fяrqlяnirdi.
Fikrяt Яmirov xatırlayırdı:
“
Dahi шairin яsяrlяrindя muьamlar vя musiqi alяtlяri tez-tez xatırlanır, onların
tembr imkanları, poetik ovqatın yaradılmasında rolu vя яhяmiyyяti tяsvir edilir
–
bir sюzlя, Nizami шяrq musiqisinin vя musiqi alяtlяrinin sirrlяrindяn agah idi.
Musiqini чox gюzяl bilmяsi Nizamiyя musiqili poeziya, yяni baшdan ayaьa musiqi
ilя “söslяnmiш” poeziya yaratmaьa imkan vermiшdir. Nizami poeziyasının musi-
qililiyi mяni dahi шairin yubileyinя tяqdim etdiyim simfoniya цzяrindя sяmяrяli
fяaliyyяtя baшlamaьa sюvq etmiшdir. Шяrqin dahi шairini ehtiramla yad etmяk
цчцn mяn, bu qeyri-adi hяmyerlimin bяdii tяbiяtinin varlıьını mяhz yayla чalınan
alяtlяrin sяslяndirilmяsi ilя ifadя edя bilяcяyimя яmin olduьumdan, simli orkestr
цчцn nяzяrdя tutulmuш simfoniya yaratmaq fikrinя dцшdцm. Dцшцnцrяm ki, Шяrqin
dahi шairinin poetik ideyasını musiqinin dili ilя ifadя etmяyя, bu dяrяcяdя poe-
tik, цrяyяyatan яhval-ruhiyyя yaratmaьa mяhz simli orkestrin lirik tembri imkan
vermiшdir.“
“
Nizaminin xatirяsinя” simli simfoniyanın premyerası Moskvada, Azяrbaycan
шairi Nizami Gяncяvinin anadan olmasının (1141-1209-cu illяr) 800-illiyinя hяsr
edilmiш yubiley mяrasimlяrindя keчirilmiшdir (1947-ci il). Dirijor Nikolay Anosovun
rяhbяrliyi altında SSRИ Dюvlяt simfonik orkestri bяstяkarın yaradıcılıьının möhöm
“
pillяsi” olan bu яsяrin “hяyatına vяsiqя” vermiшdir.
“
Gяnc azяrbaycanlı bяstяkar Fikrяt Яmirovun “Nizaminin xatirяsinя” adlı simli sim-
foniyası yalnız simli orkestr цчцn yazılıb, vя biz tam яminik ki, o, son illяr яrzindя
bu janrda meydana чıxan яn zяrif яsяrlяrdяn biridir.
Canlı vя poetik ilham, texniki vasitяlяr hяtta nisbяtяn kiчik vя mяhdud olarkяn
belя, necя dя яhяmiyyяtlidr, vя, яksinя, hяqiqi yaradıcılıq coшьunluüu vя yцksяk
ideya olmadıьı halda, hяtta яn yцksяk sяviyyяli imkanlar necя dя яhяmiyyяtszdir.
Gяnc Fikrяt Яmirov hяlя ustad deyil, amma o, яsl ustadlıьın kandarında durur –
onun “Simfoniyası” цчцn bяstяkarlıq tяrzinin, poetik incяliyin alicяnab tяmkinliliyi,
SİMFONİYA