261
etdiyi musiqini saatlarla qulaq asmaьa hazır idim, bu musiqi mяni dяrinliyi, lirizmi
vя Иraq musiqisinin zяngin olduьu cяhяtlяrilя mяftun etmiшdi. O mяni Иraqın
яn yaxшı musiqiчilяri vя musiqi kollektivlяri ilя tanıш etdi, mяnimlя birgя юlkяni
gяzdi – bцtцn bunlar чox gюzяl tяшkil edilmiшdi vя mяnim цчцn hяddяn artıq
faydalı idi. Bu юlkяdя olarkяn, mяn яrяb xalqının musiqi mяdяniyyяtinя, onun
plastikasına, musiqi яnяnяlяrinя daha dяrindяn baш vurmaьa чalıшırdım, tarixi
vя memarlıq abidяlяrini юyrяnirdim. Birgя sяhnя яsяrini – ilk Иraq baletini yarat-
maq ideyası Mцnir Bяшirя mяxsus idi. Baletin mяzmununun konkretlяшdirilmяsi
чoxsaylı sюhbяtlяrin, tamaшanın mцxtяlif variantlarının mцzakirяsinin bяhrяsi idi –
danıшıqlar zamanı “Tammuzun qayıtması” baletinin mяzmununun iшlяnib hazırlan-
ması mцяyyяn edilmiшdi”.
Шяrq tematikası – bяstяkar Fikrяt Яmirov цчцn daimi vя zяngin “qidadır”, vя onun
maraьı Шяrqin yalnız musiqisinя yox, hяm dя onun poeziyasına, яdяbiyyatına,
fяlsяfяsinя vя memarlıьına illяr яrzindя daha da artmıшdı …
Fikrяt Яmirov bir чox Шяrq юlkяlяrini gяzmiш, onların musiqi mяdяniyyяti ilя
maraqlanmıш, bu юlkяlяrin musiqi xadimlяrini vя ifaчılarını klassiklяrin vя mцasir
Azяrbaycan bяstяkarlarının яsяrlяri ilя tanıш etmiш, mцhazirяlяr oxumuш vя
Azяrbaycan folklor musiqisinin nцmunяlяrini nцmayiш etdirmiшdi. O, Yaxın Шяrq
юlkяlяrinin mяdяniyyяtini vя musiqi sяnяtini maraqla юyrяnir, not materialı ilя vя
musiqiшцnasların iшlяri ilя maraqlanırdı. Bяstяkarın arxivindя яlinя keчяn salfetя,
mehmanxana bloknotundan cırılmıш vяrяqяyя yazılmıш melodiya vя ritmlяr
qorunub saxlanılır. Bu чoxsaylı musiqi nцmunяlяri – Шяrq юlkяlяri цzrя bцtцn
yaradıcılıq “mяzuniyyяtlяrindяn” gяtirilmiш qeydlяrdir. Bцtцn bunlar bяstяkarda
eyniadlı яrяb naьıllarının motivi цzrя baleti – onun чoxillik yaradıcılıq “ekspedisiya-
larının” vя musiqi yıьımlarının kulminasiya чяlяngi olmuш “Min bir gecя” baletini
yaratmaьa ilhamlandırmıшdı (1979-cu il). O, habelя, obraz portretlяri цчцn vя
цmumilikdя tamaшa цчцn zяruri “rяnglяri” bu юlkяlяrin чox qяdim vя hяmiшя cavan
mяdяniyyяtindяn “ayıraraq”, mяшhur Шяrq naьıllarının юz oxunma “versiyasını”
tяqdim etmiшdi. Balet gюzцmцzцn qarшısında parlaq ziyafяtin oynanıldıьı mozaik
“
lюvhя” kimi canlanır: musiqi, xoreoqrafiya, rяssamlıq vя orkestrovkanın canlılıьı bir
gцclц vahid “axında” bir-birinя qovuшmuш vя vahid polifonik strukturda tяшяkkцl
tapmıшdır. Baletin musiqisi xцsusi hяrarяtlя yazılmıшdır, sяmimiliyi, hяyяcanı,
melodiya bolluьu, qeyri-adi ritmikası vя orkestrin “шяrq цslubunda” sяslяnmяsilя
diqqяti cяlb edir. Bяstяkar baletdя hяrtяrяfli simfonik inkiшafa can atmıшdı. Sяs,
ritm, hяrяkяt, rяng vя tonlar – bunlar hamısı Шяrqin qяdim naьılların poetik ruhunu
Fikrяt Яmirov vя Mцnir Bяшir. Baьdad. 1978-ci il