78
F
ikrяt Яmirovun nюvbяti яsяri dя - bяstяkar A. Babayevlя birlikdя
yazılmıш “Azяrbaycan xalq чalьı alяtlяri orkestri ilя fortepiano цчцn
konsert” (1947-ci il) ifaчıların tяrkibinя gюrя qeyri-adi olmuшdur.
“
Konsert”-in premyerası Moskvada, SSRИ Bяstяkarlar Иttifaqının Иdarя
Heyяtinin Plenumunda baш tutmuшdur (1947-ci il). Azяrbaycan Dюvlяt Filarmoni-
yasının Xalq alяtlяri orkestrinя rяhbяrliyi bяstяkar S. Rцstяmov etmiш, fortepiano
partiyasını isя E. Qranberq ifa etmiшdi (Azяrbaycan).
“
Bяstяkarlar F. Яmirov vя A. Babayevin birgя dяyяrli tяcrцbяsi olan “Xalq alяtlяri
orkestrinin mцшayiяti ilя fortepiano цчцn konsert” xцsusilя diqqяti cяlb etmiшdi.
Bu яsяr bilavasitя bюyцk maraq doьurmaqla yanaшı hяm dя prinsip etibarilя
qiymяtlidir – burada xalq alяtlяri ilя hamı цчцn qяbul edilmiш simfonik orkestr
alяtlяri arasındakı sяdd aradan qaldırılmı
ш
dır. Qarшılıqlı fayda цчцn ayrı-ayrı
hallarda bunlar birlikdя dя sяslяndirilя bilяr. Biz fortepianonun Azяrbaycan
xalq alяtlяri ilя qarшılaшdırılmasının mяna cяhяtdяn necя maraqlı, tembrlяrinin
birlяшmяsinin necя orqanik olmasını gюrdök. Bu яsяr xalq rяqs ritmlяri ilя
zяngindir; fortepianonun tembri tarın spesifik barmaq tembrlяri ilя vя zяrb
alяtlяrinin ritmli mцшayiяti ilя чox gюzяl uzlaшır. Onun daxilindя sanki bir virtuoz
solistin юz xalqı ilя qovuшması tяcяssцm etdirilmiшdir. “Konsert” чox proqressiv,
sevindirici vя mцxtяlif xalq alяtlяri, o cцmlяdяn dя rus xalq alяtlяri orkestrlяri цчцn
nцmunя olmaьa layiq bir яsяrdir.“
“
Sovetskaya muzıka” jurnalı (Rusiya)
“
Xalq alяtlяri orkestri ilя fortepiano цчцn konsert” чox qeyri-adi, misli gюrцnmяmiш
hadisя olmuшdur: onun mцяlliflяrinin hяr ikisi tarzяn vя keчmiш orkestrantlardır.
Яsяrdя onlar eksperiment etmiшlяr: fortepianonun vя bцtюv ansamblın mцxtяlif
ahяnglяrini axtarıb tapır, amma abstrakt axtarıшlara yol vermir, яksinя, realist hяyat
obrazlarını tяcяssцm etdirirlяr.
Fortepianonun Azяrbaycan xalq alяtlяri ilя uyьunluьu vя onların tяbii tembr
birlяшmяsi maraqlıdır. “Konsert” janr cяhяtdяn чoxplanlıdır – o, effektli, estrada-
konsert janrında ifadя edilmiш birinci hissяdяn, dramatik яlamяtli romantik -
musiqili ikinci hissяdяn vя “lяzginka” xarakterindя, bayram ritmli цчцncц
hissяdяn ibarяtdir”.
Musiqiшцnas V. Vinoqradov (Rusiya)
“
Xalq alяtlяri orkestri ilя fortepiano цчцn konsert”-dя qiymяtli cяhяt odur ki,
mцяlliflяr, doьma nяьmяlяrdя tяzahцr edяn яnяnяlяrя яsaslanaraq, onun ins-
trumental inkiшafının canlı, ruhlandırıcı цsullarını tapa bilmiшlяr. Parlaq dinamika,
яlvan harmoniya dinlяyicilяrin diqqяtini cяlb edir”.
Musiqiшцnas M. Чeryomuxin (Rusiya)
EKSPERİMENT